Siti Rayati

Patimah

(Dina Hina jadi Mulya)

 ku : Liska Puri

Judul Buku         : Siti Rayati

Pangarang          : Moh. Sanoesi

Pamedal             : Kiblat Buku Utama

Taun medal        : 2013

Citakan               : ka-2

S

iti Rayati mangrupakeun hiji karya nu lahir saméméh kamardékaan. Karya Moh. Sanoesi ieu, mimiti medal tahun 1923 di Bandung ku Penerbit Dachlan Bekti. Tuluy tahun 2013 dipedalkeun deui ku Kiblat.

Moh Sanoesi (Cimaragas, Ciamis 1989 – Jakarta, 08 Oktober 1967) sorangan mangrupakeun tokoh pargerkan, wartawan, jeung pangarang. Sanajan diajarna mah di sakola guru HIK Bandung, tapi anjeuna leuwih milih ancrub di widang jurnalistik jeung pargerakan (Sarékat Islam).

            Roman nu kandelna 75 halaman ieu, nyaritakeun jalan kahirupan hiji wanoja anu dipiceun ku indungna ti orok beureum di Désa Cirayati. Tuluy éta budak téh di kukut, diangkat jadi anak ku Juragan Wadana (Lurah) sareng istrina lantaran tacan dipaparin turunan waé. Lantaran dipiceuna di Désa Cirayati, diaranan wéh Siti Rayati ku Nyai Lurah, nu engkéna sok disebut Gan Titi. Ari ibu tegesna sorangan ngarana Patimah, wanoja nu lahir dina kulawarga miskin.

Hiji waktu patimah ngangantikeun indungna gawé di kebon entéh Walanda, lantaran indungna geuring. Tuluy manéhna papanggih jeung Tuan Steenhart, Juragan Kawasa (JK) di éta tempat. Ari JK téh resepeun ka Patimah, lantaran mirip jeung Nyi Nénéng,  istri JK nu nembé ngantunkeun. Tuluy Patimah téh dideukeutan, nepi ka akhirna beunang kaparawanana ku JK. Tapi Patimah teu nyarita ka sasaha, komo deui ka indungna,  da sieun jadi pikiran. Sababaraha waktu Patimah nendeun sorangan kasieun jeung kapeurihna nepi ka manéhna hamil tuluy diculkeun. Pas ménta tanggung jawab ka JK, Patimah kalahkah dihina jeung diharé-harékeun. Patimah masrahkeun hirupna jadi korban palampiasan napsu Bangsa Bodas. Patimah tuluy indit ninggalkeun éta daérah, nepi ka diampihan ku Ibu nu boga warung. Pas tepi ka waktuna ngalahirkeun, Patimah indit bari teu babasa ka nu boga warung. Patimah ngalahirkeun sorangan di kebon ganas, tuluy kapaksa ninggalkeun budakna di kebon.  Pas Siti Rayati (SR) geus gedé, Nyai Lurah ngantunkeun. Juragan Kawadanaan nikah deui wéh, tapi kurang akur jeung Gan Titi, ongkoh judes teu ngurus siaga ka anak teges.

Sanajan dipiceun, dipisahkeun ku raga, ari takdir mah béda deui. Patimah jadi babu tukang nyeuseuh anyar di imah Siti Rayati. Tapi henteu pada apal yén maranéhanana téh indung jeung anak. Teu lila di éta Juragan Kawadanaan ngantunkeun, sataacan ngantunkeun tos aya obrolan yén SR badé nikah sareng jurnalis asal Semarang. Saentos Juragan Kawadanaan ngantunkeun, SR kérék apal yén manéhna anak kukut. Pas aya berita Tuan Steenhart ngantunkeun, Patimah tuluy nyarita pangalaman hirupna ka SR. Tidinya wéh SR apal yén babuna téh ibu teges manéhanana. Tuluy SR ngagabrug ka Patimah, ngarumasakeun jadi anak,  pabaur rasa suka, duka, asih jeung sedih. Singketna tuluy Siti Rayati jeung Patimah pindah ka Semarang nuturkeun salakina jadi jurnalis, nyepeng péna ngabéla rahayat taya kuciwana.

        Ieu roman mangrupakeun salah sahiji karya nu ngagambarkeun kasangsaraan rahayat Indonésa nyangharepan para Bangsa Bodas (Walanda). Salah sahiji korbana, nya para wanoja Sunda anu jadi palampiasan napsu kaum Walanda. Kahormatan jeung kasucian dirampas, dijadikeun cocoan nepi ka bosena.  Tuluy dipiceun, dianteupkeun, jeung diculkeun, siga nu dialaman ku Patimah, ibu teges Siti Rayati.

         Moh Sanoesi nyuguhkeun gambaran kumaha lemahna rahayat, khususna wanoja, nyangharepan kabiadaban kaum panjajah. Lemah, euweuh tanaga jeung kawasa keur ngalawan. Paribasana lamun paéh gé euweuh hargana. Kitu kayaan nu kudu dialaman ku rahayat leutik nu euweuh kawasa.

         Kelas sosial kagambar jelas pisan dina ieu carita. Siti Rayati ogé lamun teu dipicieun jeung teu dikukut ku Juragan Kawadanaan mah, moal disebut Gan Titi. Saukur bakal dikenal Siti Rayati anak Patimah babu seuseuh, atawa Siti Rayati anak Patimah korban kabiadaban Tuan Steenhart. Saha nu boga kelas paling luhur éta nu paling boga kawasa. Ari nu teu boga kadudukan mah, cicing wé dipikababu ku batur (ku bangsa Bodas), sanajan cicing di nagara sorangan.  

Patimah meureun dina carita ieu lain jadi tokoh utama, ngarana mémang henteu dijadikeun judul. Tapi keur simkuring  Moh Sanoesi lain nyaritakeun kumaha  jeung saha Siti Rayati. Tapi nyaritakeun Patimah ibu teges Siti Rayati nu ngalalana neleugan kapeurih dina dominasi kelas nu aya di jaman éta, jaman Bangsa Bodas kawasa. Hal ieu ogé nu ngagerakeun para pamuda jadi tokoh pargerakan harita. Ogé nu dilakonanan Gan Titi jeung carogéna, ngabéla rahayat dina widang jurnalis. Supaya euweuh deui rahayat Indonésa nu jadi babu keur bangsa lian di nagara sorangan. Supaya bisa nyirnakeun kahina jadi mulya. Supaya euweuh deui nu siga Patimah. Jeung supaya wanoja komo deui nu jadi indung bisa ditempatkeun dina ditempatna, “MULYA”.

Nyajakeun Dunya

“Oyik”

(Karya: Budi Rahayu)

Hiji drama nu ngagambarkeun dunya dina diménsi nu béda. Diménsi Oyik, budak nu miboga kalainan (miboga kabutuhan husus) nu kupolosna nganerjemahkeun naon anu ditinggalna ku rasa. Rasa Oyik anu beresih. Budi Rahayu, keur simkuring geus suksés ngagambarkeun dunya nu lian nu di gambarkeun ku Oyik. Kumaha dunya diterjemahkeun ku maranéhanana nu siga Oyik.  Loba pisan pangaweuruh nu bisa dijadikan eunteungan, wilujeung ngawanohan Oyik J

            Drama ieu nyaritakeun kaayaan Oyik nyanghareupan kasedih ditinggalkeun ku indungna. Dina pikirana, indungna téh bageur, sok seuri, sok ngusapann, jeung sok maréndé kamanéhna. Tapi naha indungna malah dibawa, malah dikubur. Oyik ngarasa bapakna mah teu ngarti naon nu ku Oyik rasakeun. Oyik sok mineng cicing dikuburan indungna, ceunah ngomongna Oyik mah cuman hayang ngabaturan indungna. Tapi lila-lila ngagali kuburan indungna, da ceunah hayang ninggal, ninggal indungna keur naon. Oyik, sonoeun ka indungna. Pas keur ngagali, kérék ge sababaraha gacrukan, Mang Anang datang ngaulahkeun. Ceunah pipokeuna ka si Oyik mah indungna aya di imah.

Oyik langsung bungah, tapi pas di imah Oyik reuwas. Lain Ibu nu salila ieu mikanyaah  nu aya, tapi Ibu nu lian. ‘Papih’, sebutan keur bapak nu ku Oyik sapopoe sok disebut. Si Papih sok ngambeuk wae ka Oyik, teu siga indungna. Oyik dikenalkeun ka indung jeung adi tirina. Oyik reusepeun ka Neng Ita, adi tirina. Da ceunah Neng Ita mah bageur, tara nyeungseurikeun, tara molototan, tara sentak sengor, sok seuri kamanéhna, jeung sok nanya unggal papanggih. Seurina siga indungna tapi lain indungna nu ayeuna, indungna nu ayeuna mah tara seuri kamanéhna.

            Hiji mangsa balik kuliah Neng Ita dianteurkeun ku kabogohna. Pas ditanyakeun ngarana,  Neng Ita cuman némbal  “Ada Aja!!”. Atuh marukana Oyik teh kobohna Neng Ita ngarana si Ada Aja (heheh...). Si Iti (nu babantu) mah kalahkah nyengseurikeun, terus dibenerkeun yén ngarana the Cép Dasé. Si Oyik tatanya ka Neng Ita ngenaan kabogohna begeur atawa henteuna. Ceunah lamun galak ka Neng Ita, ké kabogohna rék ditenggeul ku Oyik. Neng Ita ngan seuri nyanghareupan kapolosan Oyik.

Hiji Maghrib Cép Dasé datang, Oyik ngan bisa ninggalikeun di jandela, maranéhanana ngobrol di tepas. Lila-lila laleumpang kanu poék. Lila teu balik Oyik panasaran, nyampeurkeun weh. Pas ditinggal, Oyik ninggal Neng Ita  keur ngagolér dina jukut. Oyik langsung neunggeulan Cép Dasé ku pancuh (duka pacul) da karunyaeun ninggal Neng Ita ditindihan jeung digégélan, marukana Oyik Neng Ita rék didahar. Untung kaburu ditulungan Papih nu karék datang ti undangan.

            Saenggeus kajadian éta Neng Ita tara seuri deui, Oyik teu ngarti da niatna gé rék nulungan Neng Ita. Soalna keur Oyik mah nu bageur teh cuman Ibu jeung Neng Ita. Ceuk si Iti mah gara-gara manéhna Neng Ita putus jeung kabogohna. Oyik mah teu ngarti nanaon, “Tapi naha Neng Ita jadi kitu…?” eta nu jadi pikiran Oyik.

            Ayeuna mah Oyik sok ulina jeung hayam, di gudang. Si Bodas (ngaran hayam) anakna loba, Oyik sok ulin jeung anak-anakna sok asa diparende oge ku si Bodas. Oyik ge sok ngabantuan si Bodas lamun di udag-udag ku jago Beureum jeung jago Hideung. Hiji waktu si Bodas di udag-udag ku jago Beureum jeung jago Hideung. Oyik mawa paneunggeul da digebah-gebah jeung dibaledogan teu beunang waé. Si jago kokoceakan, datang si Papih. Oyik ngagoréjad, si Iti ngagorowok. Datang si Amang, Oyik digeubugan teu inget nanaon.

            Sadar-sadar leungeun jeung suku Oyik geus ditalian. Oyik teu apal kunaon, pas sadara ngan ninggal Amang jeung Papih nu dibulen sirahna keur ngobrolkeun Oyik. Ceunah Oyik teh geus parah. Da sainget Oyik mah manéhna mah neunggeul si Jago. Amang ngomong si Oyik téh kudu di karumah sakit jiwakeun. Oyik mah ngan rék nulungan si Bodas, nu geus siga indungna. Isukna Oyik dibawa kanu mobil jeung si Amang,  manéhna cuman cicing teu ngalawan, bari teu nyaho rék dibawa ka mana.

            Hiji sajak ti simkuring, pikeun pamungkas

“Oyik”                                                                                                                                         (Lamun Oyik bisa nyajakeun dunya)

Dunya...

Ieu téh dunya?

Kadangu sorana

Tapi naha karasa, simpé ‘di dieu’... ‘di haté’.... ‘di dunya’

Da euweuh Ibu...!!! L

Ibu... kamana ari Ibu?

Ongkoh moal ninggalkeun Oyik

Ongkoh bakal ngajaga Oyik

Naha ibu kalahkah cicing waé?

Naha cicing ditutupan ku taneuh téh?

Ibu?Si papih mawa ‘Ibu’

Tapi naha da lain Ibu éta mah..

Ibu mah da bageur, sok seuri

Naha si Papih meuni galak Bu, ka Oyik téh?

Naha meuni bageur pisan ka ‘Ibu’ nu anyar?

Bu, batur nyebut Oyik gélo..

Nya kitu Bu, Oyik téh gélo?

Oh, nu kieu nu gélo téh Bu? Nu siga Oyik Bu?

Oyik badé nulungan Ibu,

ngagali taneuh nu nuruban Ibu

Oh, kieu gélo téh Bu?

Lamun anu sok ngahinaan Oyik?

Lamun anu sok molototan Oyik?

Lamun anu sok nyengseurikeun Oyik?

Éta nu gélo sanés Bu?

Meureun lain, ah..

Da ceuk batur ogé, nu gélo téh nu siga Oyik nya Bu?

Ibu Oyik ayeuna ditalian..

Nyeri Bu, Oyik nyeri...

Oh, nu gélo téh dikieukeun nya Bu?

Tapi Oyik gé da nyeri Bu lamun dinyenyeri!

Oh, Oyik téh gélo? Muhun Bu?

Oh.. kieu dunya téh

Meuni ramé nya Bu? Tapi simpé karasana

Da taya Ibu atuh da..

Ibu, Oyik aya di mobil anu bunyi

Oyik bakal dikumahakeun nya Bu?

Bakal dipiceun kitu?

Bakal digebugan?

Atawa bakal di ajak ka Ibu, anu nyaah ka Oyik?

Srie Sunarsasi Hirup jeung Enas

Liska Puri

S

rie Sunarsari, mangrupa salah sahiji novel anu medal di taun 2013. Buku nu kandelna 145 kaca ieu dimedalkeun ku Kiblat dina bulan Oktober tahun 2013. Ieu buku téh citakan kahiji.

Enas Mabarti, pangarang ieu novel/roman lahir di Tasikmalaya, 04 Nopémber 1942.  Mimiti wawanohan jeung dunia pulitik waktu kuliah di UGM, Yogyakarta. Haritana ogé manéhna aktif di Pemuda Ansor. Harita Enas mukim di Pasantrén Krapyak pingpinan suargina K.H. Ali Maksum, nu kungsi janten Rais ‘Am Syuriah NU, tur nyabakeun Enas beuki dalit jeung NU. Enas kungsi jadi DPRD Garut, ogé aktif di partai-partai, anjeuna janten sayap NU. Ogé ngarintis ngajar di STISIP Garut anu tuluy ngagabung jadi Universitas Garut.

Karya Enas Marbarti ieu nyaritakeun Srie Sunarsari, mahasiswi tingkat tilu jurusan Hubungan Internasional  UGM anu di lamar ku Prof. Ahmad Ghazali, nu mangrupa dosena sorangan. Aya kabimbang na manahna, nalika mikiran lamaran éta. Lain gara-gara panyakit TBC anu dipikaboga ku Prof Ahmad hungkul, tapi manéhna ngarasa teu pantes. Tapi tuntungna mah manéhna mantep narima lamaran Prof. Ahmad, sanajan nyaho umur pisalakieuna geus diponis teu panjang,  dijurung ku rasa cinta jeung tekad manéhna nu hayang  jadi jalma anu boga harti keur batur.

Kitu téa hirup nu geus kudu dijalanan ku Srie, keur gedé beuteng, ditinggalkeun ku salakina. Aduh pohara nalangsa haténa, najan sedih nalangsa na haté tapi manéhna ngaikhlaskeun kana kaayaan, manéhna sadar manéhna téh kudu kuat. Saacan ngantunkeun, salakina nitip pesen keur Ibrahim, sobat Srie, supaya ngajaga Srie jeung anakna. Lain sagawaya milih jalma pikeun ngajaga, tapi lantaran salakina geus apalen disaacan nglamar Srie, yén Ibrahim Musa atawa Aim boga rasa ka Srie, kitu ogé Srie, ngan duaanana can nyaradareun.

Karasa pisan kumaha rasa cinta nu aya na haté Aim, pas Srie ditikah ku Prof. Ahmad. Tapi teu nyirikeun, ari pas diamanatan kitu ku almarhum, manéhna ngarasa aya kasempetan pikeun jadi salaki Srie. Gedé pisan bélana keur Srie téh sampai-sampai mukim di pasantrén Krapyak. Kitu oge Srie, manéhna ngarasa nyaah ka Aim. Karasana mah saenggeus ditinggalkeun salakina, da kapanan Aim téh terus waé satia ngajaga jeung ngabaturan Srie, kaayaanana siga ngagantikeun tugas salakina.

Tapi Srie sadar, manéhna randa, Aim asa jauh pisan keur manéhna. Srie ngarasa teu pantes keur Aim, manéhna sieun jadi masalah pikeun kahirupan Aim, sanajan manéhna geus nyaho yén  Aim ogé boga rasa nu sarua ka manéhna. Kitu ogé Aim nu ngarasa lancang geus boga rasa ka Srie, manéha bingung. Béda jeung Srie anu ngahariwangkuen hirup manéhna lamun nikah jeung Srie, lamun Aim mah pabuliut antara haté jeung nagara. Harita téh kaayaan pulitik keur di obrak-abrik, masih acak-acakan saméméh paristiwa G-30 S/PKI. Tapi kitu deui takdir, tuntungna mah dua pikiran nu béda ieu pahiji, ku dua haté nu saling mikanyaah.

Dina  ieu roman, Enas Mabarti ngagambarkeun kaayaan nagara, hususna di Yogyakarta. Katinggal pisan dina sampulna, gambar wanoja keur ngais budak, di handapna aya leungen-leungen siga nu keur démo. Pas ninggal sampulna, ari sugan téh ieu novel nyaritakeun ngenaan wanoja nyangharepan hirup dina dominasi lalaki anu mikaresep manéhna.  Reuwas pisan pas macana simkuring téh, beda pisan jeung pipikiran. Ngan aya nu luyu, Srie Sunarsasi émang hirup na jaman éta. Jaman kaayaan keur ramé-raména masalah pulitik jeung pasoalan nagara jeung Malaysa. Da enya kapanan Enas téh hirup dina jaman itu. Jaman dimana Srie Sunarsasi hirup.

Enas téh hirup dina jaman Srie Sunarsasi hirup, Srie Sunarsasi hirup dina jaman Enas. Bisa jadi sajaman.

Ari bédana mereun,  Enas mah nu nyipta, Srie Sunarsasi mah hasil karyana. Bisa waé Enas ogé hirup dina carita ieu. Da carita ieu jeung Enas téh sajaman lain.  Bisa waé Enas téh hirup dina salah sahiji tokoh dina ieu novel. Saha nu dibayangkeun ari disuguhkeun kumandang siga bieu.  “Ibrahim Musa” atawa “Aim”, (“luyu?”). Alesana sarua hirup na jaman nu sarua, kaayaan Enas pas kuliah di UGM, luyu jeung kaayaan Aim pas kuliah di UGM. Hanjakal teu diceritakeun di novel ieu, orang mana aslina ari Ibrahim Musa téh. Ka duana, Aim jeung Enas, sarua mukim di pasantren Krapyak, pimpinana oge luyu pisan, K.H Maksum. Ku sim kuring teu disebatkeun dina sinopsis, jadi K.H  Maksum téh guru spiritual Srie Sunarsasi, ogé anu ngalamarkeun Srie keur Prof.

Srie Sunarsasi, ogé bisa waé ngan saukur carita karangan murni Enas Mabarti. Apanan aya anggapan yén karya téh ngagambarkeun kaayaan zaman pas karya éta ditulis. Sanajan terbit di taun 2013, tapi Srie Sunarsasi sukses nyuguhkeun gambaran kaayaan jaman dina masa-masa tahun 1960-han kanu maca. Aya atawa henteuna, Srie Sunarsasi jeung carita hirupna, ogé kaayaan pas Srie hirup, geus karekam dina karya ieu. Fiksi atau henteuna, Srie Sunarsasi jeung caritana bakal kakenang dina ieu carita, nu ngagambarkeun kaikhlasan hiji wanoja, anu ikhlas “méré harti keur kahirupan batur”. Wanoja anu kuat, ngalaman kaayaanana nyangharepan hirup ditinggalkeun salakina. Srie Sunarsasi émang hirup, hirup jeung Enas. Hirup dina hasil Enas ngalenyepan dunya, hirup dina karya ieu, di haté nu maca, ogé na haté  Enas Mabarti (alumnus mahasiswa UGM, nu pernah nyantri di Pasantrén Krapyak K.H. Maksum).

Wilujeng ngaleunyepan hirupna Srie Sunarsasi dina dunyana Enas J

Mengenal Pragmatika

Pragmatika

·      Kedudukan Pragmatik

Fonologi

Morfologi

 

Sintaksis

 

Wacana

·      Studi makna :

a.       Semantik = berangkat dari pendekatan struktural : satuan-satuan konsituen makna tunggal

b.      Pragmatik = pendekatan penggunaan satuan-satuan bahasa sebagai konsituen  tuturan

c.       Sosiolinguistik = variasi satuan-satuan bahasa yang menyatakan identitas sosial partisipan tuturan

·      Semantik bersifat diadis : Apa makna X?

·      Pragmatik bersifat triadis : Apa yang kamu maksud dengan makna X itu?

·      Semantik,

Exp : a. Prestasi kerjanya bagus sehingga ia naik pangkat.

          b. Presiden itu sedang menuruni anak tangga

        Pragmatik,

Exp : a. Ayah dengar nilai ujianmu 45. Bagus  besok jangan  belajar. Nonton terus saja.

         b. Awas presidennya datang!

·      Semantik :

-          Mempelajari struktur bahasa secara internal

-          Makna linguistik (linguistik meaning)

-          Metode kajian distribusional

·      Pragmatik :

-          Mempelajari struktur bahasa secara eksternal

-          Maksud penutur (speaking meaning)

-          Metode kajian padan (Pragmatik)

·      Latar belakang lahirnya Pragmatik

-          Fokus penelitian fonetik, fonemik, morfologi

-          Sintaksis dipandang abstrak

-          Sentralisasi sintaksis, tapi semantik dianggap terlalu rumit

-          Sintaksis tidak dapat dipisahkan dari kajian bahasa

-          Lahirlah pragmatik

·      Ruang lingkup pragmatik :

Peristiwa tutur/interaksi = komunikasi partisipan para penutur tidak selalu berjalan tanpa hambatan. Salah paham, salah tangkap, salah pengertian. Permasalahan ini tidak dapat dijelaskan dalam semantik dan sintaksis. Pembahasan terhadap penggunaan bahasa merupakan ruang lingkup pragmatik.

·      Ranah pragmatik :

1.      A : “hai, cantik sekali kamu hari ini. mau kemana?”

B : “mau ke ulang tahun Adi. Kamu tidak diundang?”

2.      A : “hai, cantik sekali kamu hari ini. seperti model tahun    delapan puluhan.”

B : “maksudnya?”

Thomas (1997 :1) menyatakan bahwa orang tidak selalu mengatakan apa yang ia maksudkan sama dengan apa yang ia katakan.

     Misalnya ketika seseorang menginginkan jendela ruangan dibuka agar tidak panas. “Ruangan ini panas”

·      Definisi Pragmatik:

a.       Istilah pragmatik berasal dari (PRAGMATIKA) diperkenalkan oleh Charles Moris tahun 1938 ketika membuat sistematika ajaran Charles R. Pierce tentang semiotika (ilmu tanda)

b.      Pragmatika adalah ilmu tentang pragmatik, yakni hubungan anatara tanda dengan penggunanya (Djadjasudarma, 2012 : 71)

c.       Mey (2000: 273) mendefinisikan pragmatik meru[akan kajian mengenai penggunaan bahasa dalam komunikasi.

d.      Leech (1983 : 6)  menyatakan bahwa pragmatik merupakan studi studi tentang makna dalam hubungannya dengan situasi-situasi ujar.

e.       Yule (1993 : 3) mengungkapkan bahwa dalam studi pragamatik perlu melibatkan apa yang dimaksudkan orang didalam satu konteks khusus dan bagaimana konteks itu berpengaruh terhadap apa yang dikatakan.

Yule mengungkapkan bahwa pragmatik adalah studi tentang makna yang disampaikan oleh penutur/penulis dan ditafsirkan oleh pendengar/pembaca. Dengan demikian, kajian pragmatik memusatkan perhatian pada analisis tentang apa yang dimaksudkan orang dengan tuturan-tuturannya daripada dengan makna terpisah dari kata atau frasa yang digunakan oleh tuturan itu sendiri.

Yule menyebut pragmatik sebagai studi tentang maksud penutur.

·      Pragmatik adalah studi kebahasaan yang terikat konteks. Mempertimbangkan konteks pemakai. Partisipan para penutur, latar belakang, tujuan penutur.

·      Perhatikan :

1.      Letaknya jauh dari kota

2.      Temboknya baru dicat.

Analisis Pragmatik :

a.         -  Kita berangkat ke Sanur hari minggu ya?

+  letaknya jauh dari kota. Rumahku kosong, orang tuaku      .    sedang tidak aada di rumah

b.    Telah dibuka warung sate Tegal. Letaknya jauh dari kota. Hawanya segar. Tempat parkir luas.

c.     -  kamu tinggal di mana?

+  di Bogor

.-  naek apa kamu ke kampus?

+  naek sepeda motor

.-   kenapa ga naek bus?

+  letaknya jauh dari kota

d.   Rumah Ali yang berada di Puncak, temboknya baru dicat

e.    Temboknya baru dicat, Lin tadi celananya kotor.